Thức ăn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

 

Bị tiểu đường thai kỳ là gì?

Bị tiểu đường trong thai kỳ là một trạng thái mà mức đường huyết của phụ nữ mang thai tăng cao hơn bình thường. Điều này xảy ra do cơ thể của người mẹ không thể sản xuất đủ lượng insulin để giữ cho mức đường huyết ở mức bình thường. Nếu không được điều trị, bệnh tiểu đường trong thai kỳ có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nguy hiểm cho cả mẹ và em bé, bao gồm nguy cơ sinh non, vô sinh, dị tật thai nhi, rối loạn chức năng nội tiết, và các vấn đề khác.

Nguyên nhân dẫn đến bị tiểu đường thai kỳ

Tiểu đường trong thai kỳ, còn được gọi là tiểu đường mang thai hoặc đái tháo đường mang thai, là một loại tiểu đường phát triển trong giai đoạn mang thai. Nguyên nhân của tiểu đường trong thai kỳ chủ yếu liên quan đến sự tác động của hormone đồng hóa insulin, mà do đó cơ thể sản xuất insulin không đủ để duy trì mức độ đường huyết bình thường.

Trong khi mang thai, cơ thể sản xuất nhiều hormone đồng hóa insulin hơn để giúp cung cấp dinh dưỡng cho em bé phát triển. Tuy nhiên, sự tăng sản xuất hormone này cũng gây ra kháng insulin, điều này có nghĩa là cơ thể không thể sử dụng insulin một cách hiệu quả để kiểm soát mức đường huyết.

Ngoài ra, các yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển tiểu đường trong thai kỳ, bao gồm: tuổi, BMI cao, tiền sử tiểu đường trong gia đình, hoạt động thể chất ít, tăng cân quá nhiều trong thai kỳ và giàu đường trong chế độ ăn uống.

Các yếu tố ảnh hưởng đến bị tiểu đường thai kỳ

Các yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển tiểu đường trong thai kỳ bao gồm:

• Tuổi: Người phụ nữ có tuổi trên 25 có nguy cơ cao hơn để phát triển tiểu đường trong thai kỳ.
• BMI (Chỉ số khối cơ thể): Người phụ nữ có chỉ số BMI cao hơn 30 có nguy cơ phát triển tiểu đường trong thai kỳ cao hơn so với những người có chỉ số BMI bình thường hoặc thấp.
• Tiền sử tiểu đường trong gia đình: Nguy cơ phát triển tiểu đường trong thai kỳ cao hơn nếu bạn có người thân trong gia đình mắc tiểu đường.
• Hoạt động thể chất ít: Các phụ nữ không tập thể dục đều đặn có nguy cơ phát triển tiểu đường trong thai kỳ cao hơn.
• Tăng cân quá nhiều trong thai kỳ: Phụ nữ tăng cân quá nhiều trong thai kỳ có nguy cơ phát triển tiểu đường trong thai kỳ cao hơn.
• Chế độ ăn uống giàu đường: Ăn quá nhiều thực phẩm giàu đường có thể tăng nguy cơ phát triển tiểu đường trong thai kỳ.

Tiểu đường thai kỳ ảnh hưởng gì đến mẹ bầu và thai nhi

Tiểu đường thai kỳ là một trạng thái trong đó cơ thể của người phụ nữ mang thai không thể sản xuất đủ insulin để duy trì mức độ đường huyết bình thường. Nếu không được điều trị và kiểm soát tốt, tiểu đường thai kỳ có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.

Với mẹ:

• Nguy cơ cao hơn của việc phát triển tiểu đường sau khi sinh.
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ.
• Sản phẩm thai lớn (SPL) – SPL là trẻ có cân nặng lớn hơn trung bình trong nhóm tuổi thai nghén. SPL có thể dẫn đến các vấn đề trong quá trình sinh, bao gồm cần phải dùng đến các công cụ hỗ trợ, tổn thương cho mẹ và bé, thậm chí cần phải sinh mổ.
• Không kiểm soát được mức đường huyết có thể khiến cơ thể yếu, mệt mỏi, buồn nôn, khó thở, ngay cả trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể gây ra nguy hiểm cho mẹ.

  

Với thai nhi:

• Nguy cơ sinh non và tử vong sớm.
• Nguy cơ tăng cao của phù vàng (một bệnh lý gây ra sự tích tụ chất bã nhờn trong da, khiến da của trẻ màu vàng), rối loạn thần kinh, tăng huyết áp và các vấn đề khác.
• Nguy cơ cao hơn của việc phát triển lạc mạch – một tình trạng mà chuỗi mạch máu ở não của thai nhi không phát triển đầy đủ, dẫn đến các vấn đề liên quan đến sức khỏe và phát triển thần kinh của trẻ sau này.

Do đó, việc kiểm soát tiểu đường thai kỳ rất quan trọng để giảm thiểu các nguy cơ này. Bác sĩ thường đưa ra các chỉ định cho chế độ ăn uống và việc tập luyện để giúp kiểm soát đường huyết. Một số trường hợp nghiêm trọng hơn có thể cần điều trị insulin.

Những món nên ăn và không nên ăn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

Những món nên ăn

Khi mắc tiểu đường thai kỳ, việc ăn uống của bạn sẽ cần được điều chỉnh để kiểm soát lượng đường trong máu. Dưới đây là những thực phẩm thai phụ nên ăn khi mắc tiểu đường thai kỳ:

• Rau xanh: Rau xanh chứa ít carbohydrate và giàu chất xơ, giúp hạn chế sự tăng đột ngột đường huyết.
• Trái cây: Các loại trái cây có chứa chất xơ và vitamin tự nhiên, tuy nhiên bạn nên hạn chế ăn các loại trái cây có hàm lượng đường cao như chuối, dừa…
• Các loại thực phẩm chứa carbohydrate phức hợp: Bánh mì ngũ cốc, gạo lứt, yến mạch, khoai tây… Chúng giúp duy trì năng lượng trong cơ thể suốt thời gian dài.
• Các loại đạm: Đạm giúp cung cấp năng lượng và duy trì sức khỏe cho mẹ và bé, bạn có thể ăn trứng, thịt gà, cá tươi, đậu nành…
• Dầu ôliu, dầu hạt lanh: Loại dầu này giúp bổ sung chất béo không no, tốt cho sức khỏe tim mạch và giảm đường huyết.

Những món không nên ăn

Phụ nữ mang thai mắc tiểu đường thai kỳ cần hạn chế hoặc tránh xa những thực phẩm sau đây:

• Thực phẩm có đường tinh khiết: Đường tinh khiết là nguồn cung cấp năng lượng không tốt cho bệnh nhân tiểu đường, vì vậy các loại đồ ngọt, nước giải khát, kem và bánh ngọt nên hạn chế hoặc tránh xa.
• Các loại thực phẩm giàu carbohydrate đơn: Các loại thực phẩm bao gồm bánh mì trắng, gạo trắng, sợi mì, khoai tây, bánh quy, bánh mì sandwich, đồ ngọt, phô mai và pizza có thể gây tăng đường huyết trong cơ thể của bệnh nhân tiểu đường.
• Thực phẩm có chứa chất béo cao: Bệnh nhân tiểu đường cần hạn chế ăn thực phẩm có chứa chất béo cao, bao gồm thịt đỏ, đồ chiên, thực phẩm đóng hộp, kem và bơ.
• Thực phẩm có chứa axit béo trans: Axít béo trans là một loại chất béo không tốt cho sức khỏe của bệnh nhân tiểu đường. Các loại thực phẩm có chứa axit béo trans bao gồm bánh quy, kem, đồ chiên và thực phẩm nhanh.
• Rượu và thuốc lá: Bệnh nhân tiểu đường cần tránh xa rượu và thuốc lá vì nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi.

Các phụ nữ mang thai mắc tiểu đường cần tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh và tối ưu hóa việc điều trị để đảm bảo sức khỏe của mẹ và thai nhi. Để giảm nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ, phụ nữ nên duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện các bài tập thể dục thường xuyên.

Thực đơn gợi ý cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

Bà bầu mắc tiểu đường trong thai kỳ cần tập trung vào việc ăn uống lành mạnh và kiểm soát lượng đường trong máu. Dưới đây là một số gợi ý thực đơn cho bà bầu mắc tiểu đường:

Buổi sáng

• Một chén sữa chua ít đường hoặc không đường kèm với trái cây tươi như: dứa, xoài, kiwi, cam.
• Bánh mỳ nguyên hạt ăn kèm với trứng chiên và rau xanh.

Buổi trưa

• Cơm nắm hoặc cơm gạo lứt, ăn kèm với thịt gà hoặc cá, rau xanh và món canh chua.
• Salad trộn rau xanh, hạt quinoa, trái cây khô, đậu phụng rang và sốt chua ngọt.

Buổi tối

• Thịt bò nướng hoặc cá nướng ăn kèm với rau xà lách, cà chua và rau muống xào tỏi.
• Cải thảo luộc ăn kèm với thịt gà hoặc tôm.

Ngoài ra, bà bầu mắc tiểu đường nên tránh ăn các loại thức ăn có nhiều đường và tinh bột như: kẹo, bánh ngọt, bánh mỳ trắng, đồ uống có ga. Bạn nên tư vấn với bác sĩ của mình để biết thêm các lời khuyên và hướng dẫn ăn uống cụ thể phù hợp với trường hợp của bạn.

Mục đích của việc lên chế độ ăn uống cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

Mục đích chính của việc xây dựng chế độ ăn cho thai phụ bị tiểu đường thai kỳ là giúp kiểm soát mức đường huyết trong cơ thể. Chế độ ăn uống cho thai phụ bị tiểu đường thai kỳ sẽ tập trung vào các loại thực phẩm có chứa đường hấp thụ chậm và có chỉ số glycemic thấp. Những loại thực phẩm này giúp duy trì mức đường huyết ổn định và ngăn ngừa những tăng đột biến của đường huyết.

Các biến chứng của tiểu đường thai kỳ

Nếu không được kiểm soát tốt, tiểu đường thai kỳ có thể gây ra nhiều biến chứng cho bà bầu và thai nhi, bao gồm:

• Thai chết lưu: Đây là tình trạng thai nhi tử vong trong lòng mẹ trước khi sinh ra. Biến chứng này thường xảy ra ở những trường hợp tiểu đường thai kỳ không được điều trị hoặc quản lý không tốt.

• Sinh non: Tiểu đường thai kỳ cũng là một nguyên nhân dẫn đến sự phát triển của thai non.

• Lớn quá cỡ: Bà bầu bị tiểu đường thai kỳ có thể sản xuất quá nhiều insulin trong cơ thể, khiến trọng lượng thai nhi tăng vượt quá giới hạn bình thường. Điều này có thể gây ra khó khăn trong quá trình sinh hoặc dẫn đến việc sử dụng phương pháp sinh lô.
• Suy tim: Tiểu đường thai kỳ có thể dẫn đến suy tim do tác động của bệnh lý vào tim và các mạch máu.
• Không tiểu được: Trong một số trường hợp, tiểu đường thai kỳ có thể làm tắc nghẽn đường tiểu và gây ra việc không thể tiểu được. Điều này có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nguy hiểm cho bà mẹ và thai nhi.

Những lưu ý cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

Bà bầu bị tiểu đường thai kỳ cần chú ý đến những điểm sau:

• Điều tiết chế độ ăn uống: Bà bầu nên ăn những thực phẩm ít đường và tinh bột, nhiều rau xanh và trái cây. Nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày để giảm nguy cơ đường huyết tăng cao.
• Tập luyện thể dục: Bà bầu nên tập luyện thể dục đều đặn để giảm nguy cơ đái tháo đường thai kỳ và giúp cơ thể sẵn sàng cho việc sinh nở.
• Theo dõi đường huyết: Bà bầu cần theo dõi đường huyết hàng ngày bằng cách đo đường huyết bằng máy đo đường huyết. Nếu đường huyết cao, bà bầu cần điều chỉnh chế độ ăn uống và hoạt động thể dục.
• Kiểm tra sức khỏe thai nhi: Bà bầu cần đến khám thai định kỳ để kiểm tra sức khỏe của thai nhi và đảm bảo rằng thai nhi không bị ảnh hưởng bởi đái tháo đường.
• Liên hệ với bác sĩ: Nếu bà bầu có các triệu chứng như đội đầu, mất cân bằng, khó thở hoặc khó chịu, cần liên hệ với bác sĩ ngay lập tức để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Việc duy trì chế độ dinh dưỡng là rất quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết trong suốt quá trình thai kỳ, giúp tối thiểu hóa những tác động tiêu cực mà bệnh tiểu đường thai kỳ có thể gây ra cho sức khỏe của người mẹ và sự phát triển của thai nhi trong tử cung cũng như sau khi chào đời.